- چند هفته قبل، محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس اعلام کرده بود که به زودی روند قانونگذاری صنعت رمزارزها در ایران به مجلس کشیده خواهد شد. حال این اتفاق رخ داده و نمایندگان به بررسی و ارائه پیشنهادات پرداخته‌اند. در این بین مواردی همچون مصرف بسیار زیاد برق توسط ماینرها، الزامات قانونی صنعت رمزارزها و ماینینگ، استفاده از رمزارزها برای دور زدن تحریم‌ها و مواردی از این دست مورد بررسی قرار گرفته‌اند.
قانونگذاری صنعت رمزارزها
در نشست امروز مجلس شورای اسلامی مسئله قانونگذاری ارزهای دیجیتال و فعالیت‌های مرتبط با استخراج توسط نمایندگان و اعضای کمیسیون‌های تخصصی بررسی شد. جلسه امروز فقط به بررسی پیشنهادات اختصاص داشت و احتمالاً در جلسه‌های بعدی طرح‌های پیشنهادی به رأی گذاشته شود.
در ابتدای این نشست امیرحسین طیبی‌فرد معاون حقوقی و امورمجلس بانک مرکزی، با بیان اینکه دولت در حال تدوین لایحه‌ای جهت ساماندهی وضعیت صنعت استخراج رمزارزها و مبادلات داخلی آن در کشور است، از مجلس خواست در زمان بررسی این لایحه، دو کمیسیون اقتصادی و قضایی را به عنوان مراجع ذیصلاح در این خصوص انتخاب کند.
وی در جریان بررسی گزارش کمیسیون اقتصادی در مورد بررسی وضعیت صنعت استخراج رمزارز و مبادلات داخلی آن در کشور با بیان اینکه این گزارش نسبت به گزارش قبلی کمیسیون بهتر بوده است، اعلام کرد که «رویکرد اکثر کشورها در مورد رمزارزها یکسان نیست، کما اینکه برخی از کشورها آن را به عنوان دارایی به رسمیت شناخته اند، برخی سکوت کرده اند و در برخی از کشورها نیز استفاده از آنها ممنوع اعلام شده است».
وی به عنوان معاون حقوقی و امورمجلس بانک مرکزی ادامه داد:
نکته اصلی در مورد رمزارزها ماهیت حقوقی این پدیده است که اگر خوب شناخته نشود در کنار مزایای آن، موجب ضرر و زیان مردم شده و وسیله‌ای برای معاملات غیرقانونی، قاچاق، پولشویی و فرار مالیاتی می‌شود، ضمن اینکه همین اندازه که با پیام یک سرمایه‌دار غربی ارزش این دارایی دچار نوسان می‌شود، نشانه‌ای برای مردم و حاکمیت باشد که لزوم هوشیاری آنها را مورد تاکید قرار می‌دهد. امیرحسین طیبی‌فرد
تهیه نقشه راه الزامی است
امیرحسین طیبی‌فرد در ادامه صحبت‌های خود تصریح کرد که «انتظار از قانونگذار این است که در این زمینه نقشه راهی برای دولت تعیین کند، علاوه بر آن باید موضعی روشن در مورد ماهیت حقوقی، پشتوانه و نوسان قیمت که باید مسئولیت آن با مالک ارز باشد و ریسک آن را بپذیرد و دولت در این زمینه مسئولیتی نداشته باشد، مشخص شود. همچنین به این نکته اشاره شود که بانک مرکزی مسئول تعیین یا اعلام قیمت نیست».
طیبی‌فرد یادآور شد:
تعیین ضمانت اجرایی برای این قانون نیز در صلاحیت مجلس است، چرا که برخی از این ضمانت‌ها کیفری هستند، بنابراین لازم است که حتما مجلس به این موضوع ورود کند. از سوی دیگر درخواست می‌کنیم هر زمانی که متن لایحه در این زمینه آماده شد، علاوه بر کمیسیون اقتصادی، کمیسیون قضایی مجلس نیز باید به عنوان مرجع ذیصلاح در رابطه با بررسی این موضوع تعیین شود. امیرحسین طیبی‌فرد
معاون حقوقی و امورمجلس بانک مرکزی همچنین توضیح داد که « ما از پیشنهاد رئیس مجلس درخصوص تولیت دولت در ارائه لایحه در این خصوص استقبال کردیم، بنابراین در جلسه اخیر ستاد هماهنگی اقتصادی دولت، پیش‌نویس لایحه‌ای تهیه شده و وزارت امور اقتصادی و دارایی و بانک مرکزی مسئول تدوین و تنظیم آن شدند که در حال انجام است، بنابراین از مجلس تقاضا می کنیم تا زمان ارائه این لایحه، بررسی این موضوع را مراعا نگه دارد».
نماینده آبادان: حذف رمزارزها و نادیده گرفتن آنها امکان‌پذیر نیست
سیدمجتبی محفوظی نماینده مردم آبادان در خصوص گزارش کمیسیون اقتصادی پیرامون رمزارزها اعلام نموده که «رمزارزها و سایر انواع ارزهای دیجیتال در دنیا معمول شده و دنیا به دنبال حرکت به این سمت است. دولت با بررسی متقن و برنامه‌ریزی علمی باید این موضوع را مورد پژوهش قرار دهد».
موضوع رمزارزها موضوعی غیرقابل انکار است که نمی‌توانیم آن را نادید بگیریم یا کنار بگذاریم، لذا ضرورت دارد قانونی برای آن وضع شود؛ بنابراین می‌توان گفت که حذف کلی رمزارزها امکان پذیر نیست و دولت باید در این زمینه لایحه به مجلس دهد.
به گفته سیدمجتبی محفوظی «مجلس کار قانونی خود را انجام خواهد داد، بی‌قانونی موجب مشکلات عدیده‌ای از جمله قطعی‌های مکرر برق‌های خانگی و صنعتی و نارضایتی مردم شده است که این شرایط باید ساماندهی شود. تصویب قانون رمزارزها برای کنترل و ساماندهی شرایط ضروری است، همچنین حجم ضرر و زیان این بخش با انجام پژوهشی متقن و برنامه‌ریزی علمی باید کاهش یابد».
نماینده صومعه سرا: دارایی‌های رمزارزی در کاهش اثر تحریم نقش مؤثری دارند
سید کاظم دلخوش اباتری، نماینده مردم صومعه سرا، در رابطه با گزارش روز گذشته کمیسیون اقتصادی اعلام کرد که «گزارش کمیسیون اقتصادی در این خصوص شامل نقاط ضعف و قوت رمزارزها بود لذا باید از این کمیسیون و اعضای آن برای توجه به دو جنبه این موضوع مهم تشکر کنیم.»
نماینده مردم صومعه سرا در مجلس شورای اسلامی ادامه داد «نقش رمزارزها در دنیای امروز هم در کاهش تحریم و هم در تولید و ذخیره‌سازی منابع نفتی بسیار موثر است اما اگر دقت کافی به آن نشود، آسیب‌های جدی به همراه دارد از جمله اینکه رمزارز پول یا ارز نبوده چرا که قدرت خرید و ارزش آن به صورت لحظه‌ای تغییر می‌کند از این رو جنبه کالا بودن آن پررنگ‌تر است».
وی در ادامه صحبت‌های خود افزود:
کمیسیون اقتصادی بررسی وضعیت رمزارزها را به کارگروه اقتصاد دیجیتال واگذار کردند که این موضوع نشان‌دهنده ضرورت توجه و تحقیق بیشتر درخصوص وضعیت رمزارزها است. بسیاری از کشورهای دنیا در حال اجرای محدودیت‌هایی در معاملات رمزارزها هستند، هیچ کشور معتبری این رمزارزها را به عنوان وسیله پرداخت نپذیرفته است و ازطرفی بانک مرکزی نیز به دنبال ایجاد رمزارز اختصاصی با استفاده از تکنولوژی‌های موجود است. سید کاظم دلخوش اباتری
بحث مبادلات از استخراج جداست
سخنگوی کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس تصریح کرد «در تحقیقات و بررسی‌های صورت گرفته در رابطه با رمزارزها باید بین موضوع معاملات عمومی و استخراج رمزارزها تفاوت قائل باشیم و این مهم حتماً باید مد نظر کارگروه تخصصی قرار گیرد چرا که استخراج به عنوان ابزاری برای تقویت مبادلات بین‌المللی مورد استفاده قرار می‌گیرد اما به شرطی که تحت نظارت کامل بانک مرکزی باشد. ایجاد سایت‌های تبادل یا بورس‌های رمزارز بدون هیچ‌گونه رمزارز موضوع خطرناکی است که در صورت عدم توجه به آن خطرات زیادی به همراه دارد چرا که موجب تقویت خروج ارز از کشور می‌شود.
سید کاظم دلخوش اباتری همچنین خاطر نشان کرد که ایجاد هرگونه سایت مبادله رمزارز باید تحت نظارت شدید سازمان بورس یا بانک مرکزی و حتی وزارت صنعت، معدن و تجارت که بخشی از اجرای این عملیات را برعهده دارد، قرار بگیرد. به گفته وی «یکی دیگر از مشکلات و چالش‌های رمزارزها نیاز آنها به سوخت برق است. امسال مشاهده کردیم که استفاده زیاد از امکانات استخراج در مزارع رمزارز موجب بروز اخلال در برق شده و باعث ایجاد آسیب به صنعت، زندگی و کسب و کارهای مردم شده است لذا این موضوع هم نیاز به توجه و تحقیق بیشتر در خصوص استخراج رمزارزها را یادآور می‌شود. علیرغم اینکه بازار ارزهای دیجیتال در دنیا در حال رونق گرفتن است، باید نهایت توجه را به توسعه این موضوع داشته باشیم».
علی نیکزاد ثمرین نایب، در پاسخ به تذکر سیدکاظم دلخوش اباتری گفت:
کارگروهی با مسئولیت نایب رئیس مجلس شورای اسلامی تشکیل شده که پس از اعلام وصول طرح‌ها، بررسی دوفوریت و عادی بودن آنها با توافق طراح و یا طراحان انجام می شود. علی نیکزاد ثمرین نایب
عضو کمیسیون انرژی: ماینینگ به معنای کارگردی است!
پرویز محمدنژاد قاضی محله نماینده مردم لنگرود و عضو کمیسیون انرژی مجلس یازدهم، با اشاره به گزارش روز گذشته کمیسیون اقتصادی در مورد بررسی وضعیت صنعت استخراج رمزارزهای جهان و مبادلات داخلی آن در کشور گفت:
امروز تعداد بسیاری از کشورهای دنیا حضور رمزارزها را در داخل کشورشان ممنوع کرده‌اند، حتی کشورهایی مانند آمریکا که از فناوری‌های فوق‌العاده برخوردارند هم ماینینگ را نیز ممنوع کرده است؛ ماینینگ یعنی کارگری، امروز در اغلب کشورهای دنیا کارگری می کنند و سودش را برخی از سوداگران می‌برند.
مشکل تامین برق داریم
نماینده مردم لنگرود در ادامه به مشکلات تأمین برق در کشور اشاره کرد و گفت «این سوال مطرح است که از کدام محل باید یک پروژه بسیار عظیم مانند رمزارزها را تامین برق کنیم؟ بزرگترین خطری که رمزارزها برای برق ایجاد می کند، مصرف دائمی است، چرا که مصارف خانگی، تجاری و صنعتی به صورت سینوسی هستند، لذا در شبکه ایجاد تنفس می‌کنند و تنها موجودی که وارد شبکه برق شده و به صورت ممتد کار می‌کند و در مسیر خود به تاسیسات برق آسیب می‌رساند همین رمزارزها هستند، لذا باید فکری اساسی برای آنها کرد.
محمدنژاد تصریح کرد «در آینده نزدیک تمام ماینرهای بنجل، از کار افتاده و انبار شده چین که تا امروز حدود ۲۰۰ هزار عدد از آنها کشف شده، وارد ایران خواهد شد و حتی زباله‌های آن بدتر از زباله‌های اتمی است؛ گویا گروهی به عنوان نهنگ‌ها ماموریت یافته‌اند تمام ماینرهای از رده خارج شده چین را وارد ایران کنند که این اتفاق افتاده و بلای جان انرژی کشور ما شده است. با این وجود تنها راه مقابله با این آسیب‌ها این است که مزارع رمزارز کنترل شده و اجاره‌ای فعالیت کنند، چرا که در این شرایط تحت کنترل بوده و می‌توان از آنها مالیات گرفت و کنترل‌های لازم را اعمال کرد.
نماینده سروستان: گزارش کمیسیون اقتصادی بسیار سطح پایین بود
عبدالعلی رحیمی مظفری نماینده مردم سروستان، در نشست علنی امروز مجلس شورای اسلامی در تذکری به استناد ماده ۵۰ آئین‌نامه داخلی، با اشاره به گزارش کمیسیون اقتصادی در ارتباط با رمزارزها، از عدم اخذ نظر تخصصی کمیسیون انرژی در خصوص رمزارزها انتقاد کرد و گفت «پوسته برخی طرح‌ها مربوط به یک حوزه است و ما برای هر موضوعی می‌توانیم به مباحث اقتصادی آن هم بپردازیم. در خصوص گزارش رمزارزها که همکاران بیان کردند کارشناسی کامل شده کجا به گزارش کمیسیون انرژی در این زمینه پرداخته شده است در حالی که بزرگترین بحران کشور بحث انرژی و برق و آسیب این موضوع به حوزه انرژی است.
وی در ادامه افزود«امروز رمزارزها با استفاده از برق یارانه‌ای استخراج می‌شوند، متاسفانه این بالاترین ضرر برای مردم است. در شرایطی که شرکت‌های رسمی و بزرگ در حال استخراج رمزارزها هستند و از طریق فروش محصولاتشان ارز تولید می‌کنند، آنها را در سامانه تزریق نمی‌کنند، چطور می‌خواهیم این رمزارزها را کنترل کنیم؟ بانک مرکزی چه راهکار کنترلی در این زمینه دارد؟ وقتی به راحتی در کمترین زمان بدون هیچ نظارتی از کشور خارج می‌شوند، چگونه می‌خواهیم این موضوع را رهگیری کنیم؟ بی‌تردید عدم رهگیری بزرگترین آسیب این پدیده است.
نماینده سروستان ادامه داد:
هنگامی که کارگاهی با ۷۰ الی ۸۰ کارگر تعطیل و تنها با چند نگهبان رمزارز تولید می‌کند، چگونه در مسیر تولید و اشتغالزایی گام بر می‌دارد؟ در شرایط فعلی تولید یک بیت کوین ۱۳ الی ۱۵ هزار دلار هزینه داشته اما متوسط فروش آن در سال ۵۱ هزار دلار بوده و تا سقف ۶۰ هزار دلار هم افزایش یافته است. حال سوال این است که سود آن به جیب چه کسی می‌رود؟ مالیات آن چگونه پرداخت می‌شود و عایدی آن برای کشور چیست؟ عبدالعلی رحیمی مظفری
یک شمشیر دو لبه
وی ادامه داد «رمزارزها می‌توانند یک شبه فردی را میلیاردر و فردا شب وی را ورشکسته کنند، همانگونه که بارها درصحن مجلس در رابطه با بورس تذکر دادیم که جیب مردم را خالی می‌کند، اما برخی مسئولان و مردم توجهی نکردند و سپس بورس سقوط کرد و تعداد زیادی ورشکسته شدند. رمزارز بسیار بدتر از بورس است، چرا که با شدت بیشتری افراد را ورشکسته می‌کند.
مظفری در ادامه تاکید کرد «وقتی در زمینه تولید برق مشکل داریم و تراز انرژی کشور منفی بوده، چطور می‌توانیم به موضوع استخراج رمزارزها ورود کنیم؟ اگر یک تکنولوژی است باید جامع و کامل مورد بررسی قرار بگیرد، چرا برخی افراد موضوع تحریم‌ها را مطرح می‌کنند در حالی که ما زیر ذره بین همان کشورهای تحریم کننده رمزارز استخراج می‌کنیم، حال چطور می‌توانیم تحریم را دور بزنیم؟ اگر قرار است چنین کاری انجام شود، باید این کار بومی شود، لذا معتقدم گزارش کمیسیون اقتصادی در این رابطه بسیار سطح پایین بوده است، چرا که پوشش این کارها تولید ارز بوده اما معتقدیم صدمات زیادی به کشور وارد می‌کند. ما از تکنولوژی عقب نخواهیم ماند، اما اجازه توسعه موضوعی که ابتدا و انتهای آن مشخص نیست را نمی‌دهیم.
نمایندگان ورود کنند
نایب رئیس مجلس شورای اسلامی هم در پاسخ به تذکر رحیمی مظفری افزود «گزارش کمیسیون اقتصادی به هیچ بخشی ارجاع نشده بود، بلکه براساس تبصره ۱ ماده ۴۵، کمیسیون می‌تواند با تقاضای حداقل ۱۰ نماینده به موضوعات ورود کند، حال کمیسیون اقتصادی گزارشی درخصوص رمزارزها تهیه و ارائه کرده است، اعضای کمیسیون انرژی هم می‌توانند درخصوص مصرف برق استخراج رمزارزها نیز گزارشی تهیه و به هیات رئیس ارجاع دهند. دیوار هیات رئیسه کوتاه بوده و همکاری لازم را می‌کند.
نظر شما در رابطه با صحبت‌های نمایندگان مجلس در رابطه با قانونگذاری صنعت رمزارزها و ماینینگ در کشور چیست؟ چه مشکلات و راهکارهایی را پیشنهاد می‌کنید؟
