اهمیت عصر چهارم انقلاب صنعتی چیست؟

عصر چهارم انقلاب صنعتی

عبارت «عصر چهارم انقلاب صنعتی(Industry 4.0)» به تحولات اخیر صنعتی در نتیجه‌ی به‌کارگیری تکنولوژی‌های هوشمند و خودکار اشاره دارد. پیشرفت در فن‌آوری هوش مصنوعی(AI)، علوم روباتیک، اینترنت اشیاء(IoT)، بلاکچین(Blockchain)، چاپ سه‌بعدی(3D printing)، محاسبات کوانتومی(Quantum Computing) و مجموعه‌ای از دیگر فن‌آوری‌ها امکان به‌کارگیری این فن‌آوری‌ها در صنعت را فراهم می‌کند.

بدون شک عصر چهارم انقلاب صنعتی در امتداد انقلاب‌های صنعتی پیشین بنا شده است. با این وجود دو فاکتور عصر چهارم انقلاب صنعتی را از دوره‌های پیشین متمایز می‌سازد:

• نرخ تغییرات بسیار شدید است.
• وسعت تغییرات تمامی بخش‌های صنعت را به‌طور عمیق متحول می‌سازد.

با این وجود، عصر چهارم انقلاب صنعتی فراتر از تغییرات تکنولوژی را شامل می‌شود. فرصت واقعی عصر چهارم انقلاب صنعتی در توانایی کامل دیجیتالی کردن فرآیند‌ها و استفاده از فرصت‌های ایجاد شده برای ایجاد تاثیر مثبت بر تمامی جوامع نمایان می‌شود.

انقلاب، بلوغ و ریسک‌های مرتبط با صنعت دیجیتالی

در زمان وقوع عصر چهارم انقلاب صنعتی، صنایع از تکنولوژی‌های جدید عصر دیجیتالی استفاده می‌کنند و با از پتانسیل‌های این تکنولوژی‌ها کسب و کارشان را متحول می‌کنند. این پدیده معمولا با عنوان تحول دیجیتالی شناخته می‌شود. پدیده‌ی تحول دیجیتالی تقریبا در طول هر دهه تجربه می‌شود.

ریسک دیجیتالی

ریسک دیجیتالی یکی از عواملی است که همزمان با پدیده‌ی تحول دیجیتالی گسترش یافته است و ریسک‌های مرتبط با پردازش کسب و کارهای دیجیتالی را شامل می‌شود. در حقیقت ریسک‌های دیجیتالی از روش کسب و کار ناشی می‌گردد و مسئله‌ی ناشی از فن‌آوری محسوب نمی‌شود.

برای درک ریسک دیجیتالی و مدیریت صحیح این پدیده در ابتدا باید عوامل ایجاد کننده‌ی آن آشنا شویم. اغلب افرادی که در رابطه با مدیریت ریسک صحبت می‌کنند، از تجربه‌ی ارزیابی ریسک و یا مهارت مدیریت ریسک برخوردار نیستند.

بلوغ دیجیتالی

سازمان‌های مختلف و به ویژه سازمان‌هایی که به صورت دیجیتالی تاسیس نشده‌اند، از تحولات دیجیتالی تاثیر می‌پذیرند و در حقیقت با گذشت زمان به صورت دیجیتالی متحول می‌شوند. زمانی که این پدیده به‌طور گسترده تجربه شود در حقیقت بلوغ دیجیتالی اتفاق افتاده است. با این وجود بلوغ دیجیتالی به پایان نمی‌رسد و در شرایط پویا قرار دارد، یعنی صنایع و سازمان‌ها به منظور بهره‌مند شدن از مزایای توسعه‌ی تکنولوژی باید به‌طور پیوسته بروزرسانی شوند. در غیر این صورت از نوآوری‌های جدید بهره‌مند نخواهند شد و در نتیجه در شرایط رکود قرار خواهند گرفت.

بلوغ دیجیتالی به معنای ترکیب فعالیت‌های سازمانی و سرمایه‌ی انسانی در فرآیند‌های دیجیتالی و بالعکس است.

تحول دیجیتالی

بر اساس تعریف دانشگاه ام‌آی‌تی(MIT)؛ تحول دیجیتالی به معنای چگونگی تغییر شرایط توسط تکنولوژی به شکلی است که انتظارات مشتریان، شرکا و کارمندان را تغییر می‌دهد. در حالی که اغلب سازمان‌ها در حال حرکت به سوی بلوغ دیجیتالی هستند، اما کاملا به این مرحله نرسیده‌اند. زیرا برای دست‌یابی به هدف تحول دیجیتالی تغییر ساختار اساسی برای ترکیب تکنولوژی در ساختار سازمان الزامی است. این فرایند به مجموعه‌ای از تکنولوژی‌های مناسب نیاز دارد که تنها فاز اول این فرآیند را تشکیل می‌دهد.

انواع مختلفی از پدیده‌ی تحول دیجیتالی وجود دارد اما تمامی آن‌ها را می‌توان در سه بخش داخلی، خارجی و تغییر داده‌ها دسته‌بندی کرد.

تحول دیجیتالی در حقیقت حرکت به سوی بلوغ دیجیتالی است و بلوغ دیجیتالی آخرین مرحله از تحول دیجیتالی محسوب می‌شود.

امنیت سایبری و مدیریت ریسک دیجیتالی

مدیریت امنیت سایبری به عنوان یک چالش در عصر چهارم صنعت محسوب می‌شود. تحولات دیجیتالی در همراهی با عصر چهارم انقلاب صنعتی آسیب‌پذیری در برابر حملات سایبری را افزایش می‌دهد و حفاظت از پلتفرم‌های گسترده و متصل به هم، شبکه‌ها، سخت افزار و نرم‌افزار به‌طور فزاینده‌ای پیچیده‌تر می‌شود.

گسترش کسب و کارها در حوزه‌ی دیجیتالی، ریسک‌های مرتبط با این حوزه را افزایش می‌دهد و به همین دلیل تامین امنیت سایبری برای تمامی سازمان‌ها ضرورت اساسی محسوب می‌گردد. حفاظت از کالاهای گرانبهای امروزی در برابر سرقت، دسترسی غیرمجاز و هرگونه سوء استفاده و همچنین اطلاعات دارایی‌های دیجیتالی را شامل می‌شود.

در حالی امکان سوء استفاده از داده‌ها توسط مهاجمان برای اهداف مختلف همانند آسیب زدن به فعالیت‌های استراتژیک و یا مالی آشکار شده است، امنیت سایبری و ریسک دیجیتالی باید در استراتژی دیجیتالی و نقشه‌ی راه یک سازمان گنجانده شود.

تحول دیجیتالی با یک استراتژی آغاز می‌شود که برای کسب اطمینان از مدیریت صحیح ریسک تحول دیجیتالی مولفه‌های امنیت سایبری را شامل می‌شود.

سازمان‌ها باید مسئله‌ی ریسک و امنیت را در حوزه‌ی دیجیتالی به‌طور گسترده‌تری مورد بررسی قرار دهند. همچنین درک واضح از آثار تحول دیجیتالی ضروری به‌نظر می‌رسد. به عنوان مثال پلتفرم‌های شبکه‌های اجتماعی که هم‌اکنون در استراتژی بازاریابی بسیاری از کسب و کارها پذیرفته شده‌اند ریسک‌های دیجیتالی خاصی را ایجاد می‌کنند که ممکن است بر نام تجاری و اعتبار یک شرکت آسیب وارد کنند. بررسی و درک تمامی ریسک‌ها همانند ریسک‌های ناشی از واسطه‌ها، ریسک‌های ناشی از قانون‌گذاری و غیره در عصر چهارم انقلاب صنعتی ضروری به‌نظر می‌رسد.

ضرورت تحول دیجیتالی

اجرای تحول دیجیتالی به منظور حفظ امکان رقابت با سایر رقبا در تمامی بخش‌های صنعت حیاتی است. شناسایی روش‌های جدید اجرای فرآیند‌های دیجیتالی شدن فرصت‌های جدیدی را برای صنایع ارائه می‌کند. بررسی بهره‌مندی از این فرصت‌ها به شکل امن؛ یعنی در نظر گرفتن امنیت سایبری در بخشی از برنامه‌ی تحول دیجیتالی اهمیت دارد.

برخی از صاحبنظران معتقدند که تغییرات حاصل از عصر چهارم انقلاب صنعتی، انگیزه‌ی اصلی اعمال تحول دیجیتالی محسوب می‌گردد. اما برخی دیگر معتقدند که ترس از عقب ماندگی انگیزه‌ی اصلی اعمال تحول دیجیتالی را تشکیل می‌دهد.

آیا عصر چهارم انقلاب صنعتی تحولات گسترده‌ای را در صنعت موجب می‌شود؟ نقش تکنولوژی بلاکچین را در تحولات عصر چهارم انقلاب صنعتی چگونه ارزیابی می‌کنید؟ نظر خود را به صورت کامنت با ما درمیان بگذارید.